Rekabetçi Sektörler Programı, Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği mali iş birliği çerçevesinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen, yaklaşık 900 milyon Avroluk bir bütçeyi projeler aracılığı ile kullandıran bir operasyonel yatırım programıdır. 2007 yılından bu yana yürütülen Program ile Türkiye'deki bölgesel farklılıkların dengelenmesi için KOBİ'lerin rekabet gücünün artırılarak sosyal ve ekonomik kalkınma amaçlanmaktadır.
Programın, 2007-2013 yıllarını kapsayan ilk döneminde yaklaşık 500 milyon Avro bütçeyle Hatay'dan Samsun’a, Van’dan Yozgat'a 43 ilde büyük çaplı yatırımlar hayata geçiriliyor. Bölgesel kalkınma ve bölgeler arası ekonomik ve sosyal eşitliğe katkıda bulunacağı belirlenen 47 büyük altyapı geliştirme projesine mali kaynak aktarıldı. Bu projelerin 420 milyon avroluk kısmının ihalesi tamamlanıp, sözleşmeye bağlanmış durumda; yaklaşık 300 milyon Avroluk kısmının ise ödemeleri gerçekleştirildi. Rekabetçi Sektörler Programı 10 yıllık tarihinde, kişi başı milli geliri Türkiye ortalamasından daha az olan bölgelerimize projeler vasıtasıyla yılda ortalama 90 milyon Türk lirası yatırım yapmıştır.
Rekabetçi Sektörler Programı kapsamında Ar-Ge, yenilik ve teknoloji altyapısını geliştirmek verimliliği artırmak ve bilgiye dayalı dinamik bir ekonomi ortamı geliştirmek üzere inovatif iş yapma ortamını iyileştirmek amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, Bakanlığımızın politikaları ile uyumlu bir şekilde Programın hedef bölgesinde yer alan Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin geliştirilmesi yönünde adımlar atılmıştır.
Günümüz itibarıyla 63 adet Teknoloji Geliştirme Bölgesi kurulmuş olup 50’si faaliyet göstermektedir. Bakanlığımız uhdesinde yürütülen destek ve muafiyetler sayesinde Teknoloji Geliştirme Bölgeleri son 10 yılda büyük artış göstermiştir. Kanun ile sağlanan destek ve muafiyetler; yönetici şirketlere, girişimcilere ve öğretim üyelerini kapsamaktadır. Türkiye’nin rekabet gücünü artırma hedefiyle tasarlanan Rekabetçi Sektörler Programı, Bakanlığımızın ve diğer Kurumlarımızın teşvik, muafiyet ve desteklerini tamamlayıcı altyapı projeleri oluşturmaktadır. Bu bakımdan Ar-Ge ve inovasyon konusunda altyapısı bulunan üniversite ve sanayileşmeye örnek illerimize anahtar teslim TGB yapılması uygun bulunmuştur.
Sanayicileri, araştırmacı ve üniversitelerle buluşturarak teknolojik üretime yönelik yeni ürün ve üretim yöntemleri geliştirme amacıyla kurulup faaliyet gösteren Teknoloji Geliştirme Bölgelerinden üçü -Gaziantep Teknopark, Erciyes Teknopark ve Fırat Teknokent- altyapılarını ve kapasitelerini geliştirmek üzere Rekabetçi Sektörler Programı kapsamında Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü ile birlikte projelendirilerek desteklendi.
Elazığlı Girişimcilere Fırat Teknokent Fırsatı Rekabetçi Sektörler Programı’ndan yaklaşık 20 milyon Türk lirası fon desteği alan Elazığ Fırat Teknokent (Elazığ TGB), yeni modern binası ve verilen teknik desteklerle bugün yazılım, bilişim, elektronik, mekatronik, biyomalzeme, enerji ve enformasyon üzerine çalışan 50’ye yakın Ar-Ge firmasına ev sahipliği yapan bir teknoloji üssüne dönüşmüş bulunuyor. Girişimci İşgücünü Çevreleyen Fırat Gökkuşağı (FIRASET) Projesi kapsamında Fırat Teknokent'te 10.000 m2 kapalı alana sahip yeni bina tamamlanarak tüm altyapılarıyla 2014'te faaliyete geçti. Proje çerçevesinde araştırmacılara ve girişimcilere yönelik birçok eğitim ve çalıştayların düzenlenmesi sağlandı. Ayrıca, Teknokent tarafından verilen hizmetleri geliştirmek üzere saha araştırmaları gerçekleştirilmiş olup iş planları oluşturulması desteklendi. Uluslararası profesyonel uzmanlar tarafından uzun dönemli (24 ay) danışmanlık verildi, bilginin transferi yönetişim alanında sağlandı. Sadece yeni bir bina teslim edilmedi, aynı zamanda bu bina tüm insan kaynağıyla birlikte işlevselleştirildi.
Yenilikçi girişimlere teknoloji desteği sağlayan ve Elazığ’lı girişimcilere büyük fırsatlar sunan Elazığ Fırat Teknokent Teknoloji Geliştirme Bölgesi, birbirinden ilginç projelere ve özel üretimlere ev sahipliği yapıyor. Sağlık sektöründe aile hekimleri yazılımı, hayvancılık sektörü için hayvan takip sistemi, coğrafi bilgi sistemleri yazılımı, internet üzerinden TV yayını yapan sistem, engelliler için sesli komutlarla hareket eden, telefon araması ve mesajlaşma gerçekleştirebilen internete erişim sağlayan tekerlekli sandalye, fizik tedavi hastalarına evlerinde egzersiz yaptıran ve yaptıkları hareketlerin doktorlar tarafından izlenmesine olanak sağlayan aygıt gibi gelecek vaat edilen birçok üretim Elazığ Fırat Teknokent bünyesinde geliştiriliyor.
Erciyes ve Bozok Üniversiteleri ortaklığında yürütülen ve Rekabetçi Sektörler Programı kapsamında yaklaşık 23 milyon Türk lirası destek alan Erciyes Teknoparkı İnovasyon Merkezi Projesi, öncelikle Kayseri ve Yozgat illerinde daha sonra bölge illerde faaliyet gösteren KOBİ’ler, Ar-Ge şirketleri ve girişimciler için rekabetçiliğin önünü açıyor. Projenin tamamlanmasıyla bölgenin girişimcilik ve teknoloji anlamında önemli bir destekçisi olan Erciyes Teknoparkının, bilgi teknolojileri merkezine dönüştürülmesi; uluslararası bir platform olarak dış piyasalarda daha çok tanınması; sanat, kültür, tasarım ve teknolojiyi bünyesinde birleştirebilen bir yapıya kavuşması ve kentin gurur duyacağı bir marka olması hedefleniyor.
Erciyes Teknopark Bölgesel İnovasyon Merkezi, yenilikçilik temelli stratejilerini çizen firma ve girişimcilerin Ar-Ge, inovasyon, teknoloji ve enformasyon ve iletişim teknolojileri (ICT) alanlarındaki çalışmalarını daha güçlü destekleyecek bir yapıya kavuşuyor. Projeyle, bir yandan Kayseri ve Yozgat bölgesinde daha fazla girişimci kendi işini kurmaya teşvik edilirken, bir yandan da mevcut işini sürdüren KOBİ’lere büyümeleri için destek sağlanıyor.
Erciyes Teknopark Bölgesel İnovasyon Merkezi inşaatı, eğitim laboratuvarları ve teknik destek (uzun dönemli danışmanlık hizmetleri) kapsamındaki çalışmalar tamamlanmış olup ofisler için gerekli ekipman 2016 yılında tedarik edilmiştir. Böylelikle bölgenin inovatif firmaları için en uygun çalışma ortamı sağlanmıştır.
2007’de kurulan Gaziantep Teknopark, ilin Ar-Ge’ye ilişkin potansiyelinin bir yansıması olsa da Teknopark’ın daha etkin olması, girişimcilerin Ar-Ge ve teknolojiye ilişkin farkındalıklarının ve ilgilerinin artması iyi bir fiziki altyapının varlığını zorunlu kılıyor. Gaziantep Teknopark’ın fiziki alt yapısı Rekabetçi Sektörler Programı kapsamında geliştirilen yaklaşık 24 milyon Türk liralık proje ile güçlendiriliyor. Gaziantep Teknoparkının Araştırma ve Teknolojik Altyapısının Geliştirilmesi Projesi kapsamında Teknoloji Transfer Ofisi ve eğitimlerde kullanılacak modern bir konferans merkezi kuruldu, ofis alanları genişletildi. KOBİ’lerin mevcut Ar-Ge alt yapısının tespiti için 300 işletme ile anket yapılırken, proje boyunca 40’ın üzerinde eğitimden 700 işletme yararlandırılıyor. Ayrıca Ar-Ge ve inovasyon ile bütünleşen öncelikli 4 sektörde (nanoteknoloji, mekatronik, ilaç ve endüstriyel tarım) teknoloji iş birliği geliştirme toplantıları düzenleniyor.
KOBİ’lere birebir danışmanlık hizmeti de verecek olan teknoloji transfer ofisi; fikri mülkiyet hakkı, hibe başvurusu, iş planı, iş geliştirme gibi pek çok konuda yol gösterecek. Proje ile birlikte Teknoparklar için bir el kitabı hazırlanıyor. Bu el kitabının Türkiye’de sayısı 63 olan Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin farklı alanlarda kurulmasında yol haritası olması bekleniyor.
Bu üç Teknoloji Geliştirme Bölgesine yapılan yatırımlarla yaklaşık olarak 23.000 metrekare kapalı alan inşa edildi ve bu Teknoparklar yüzlerce yenilikçi firmaya ev sahipliği yapmaktadır. Aynı zamanda Rekabetçi Sektörler Programı ile teknoparklara sağlanan laboratuvar ekipmanları ve ofis mobilyaları ile iş ortamları iyileştirilmiştir. Her bir projede, yaklaşık iki yıl süren uzun dönemli danışmanlık hizmetleri ile de hem insan kaynaklarının geliştirilmesi hem de benzer uluslararası örnekleri yerinde görme fırsatı sağlandı. Düzenlenen çalıştaylar vesilesiyle TGB yönetimleri birbirlerini tanıdılar ve tecrübelerini paylaştılar. Bu kapsamda Rekabetçi Sektörler Programı Türkiye’nin örnek Teknoparklarının oluşturulmasına vesile oldu.
Özetle Kayseri, Elazığ ve Gaziantep’te Teknoparklara verilen desteklerle bu teknoparkların gelişimine ivme kazandırıldı. Kayseri’de bulunan Erciyes Teknopark 2014 Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Endeksinde 20 sıra ilerleyerek Türkiye genelinde 5. sıraya yükselmiş ve en iyi yükselme gösteren TGB kategorisinde 1. sırada yerini almış olması ise bunun en güzel göstergesidir.
Program açsısından Teknopark ve Teknoloji Transfer Ofislerinin kapasitelerinin gelişimine özel bir önem verilmektedir. Bu minvalde yeni dönemde de Rekabetçi Sektörler Programı Teknoparkları ve Teknoloji Transfer Ofislerini tüm Türkiye kapsamında desteklemeye devam edecektir.
Kaynak: anahtar.sanayi
Editor - yesilodak.com