2011’deki sel felaketinin ardından doğa ve mühendisliği buluşturan projelerle geleceğe hazırlanan şehirde sel riski öncelikli bölgelerde %30–50 oranında düştü.
İklim değişikliği şehirleri yeniden düşünmeye zorluyor. Kopenhag, 2011’deki yıkıcı selin ardından doğa temelli ve mühendislik çözümlerini birleştiren iddialı “sünger şehir” projesine başladı. Parklar, tüneller ve rezervuarlarla kent, hem selleri hem de kuraklığı yönetebilen bir model haline geliyor.
Kopenhag 2011’de yalnızca iki saat süren sağanağın ardından adeta felç oldu. Yollar, bodrumlar ve hastaneler sular altında kaldı, hasar 1,8 milyar dolara ulaştı. Bu felaket, Danimarka’nın başkentinde köklü bir dönüşümün başlangıcı oldu.
Şehir yönetimi, “Cloudburst Yönetim Planı” adını verdiği kapsamlı bir stratejiyle kenti dev bir sünger”e dönüştürmeye karar verdi. Amaç: Yağmuru emmek, depolamak ve kontrollü bir şekilde doğaya geri vermek.
Doğa ve Mühendislik El Ele
Planın iki ayağı var. Bir yanda parklar, bahçeler, yeşil çatılar ve geçirgen kaldırımlar gibi doğa temelli çözümler… Diğer yanda devasa yeraltı tünelleri, borular ve depolama havzaları. Bu sistemler birlikte çalışarak şehri şiddetli yağışlara karşı koruyor.
Karen Blixens Meydanı, bu yaklaşımın simge projelerinden biri. Üniversite kampüsünde yer alan meydan hem sosyal alan hem de sel savunma sistemi. Yine Enghave Parkı, yeraltındaki 22 milyon litrelik rezervuarıyla suyu depoluyor ve gerektiğinde devreye giriyor.
Milyonlarca Dolarlık Tüneller
Kopenhag Su İdaresi’nin inşa ettiği dev tüneller, şehrin belkemiğini oluşturuyor. Yüzyılın yağışlarına dayanacak şekilde tasarlanan bu “su otoyolları”, aşırı yağışları topluyor ve limana yönlendiriyor. İki tünel tamamlandı, biri inşaat halinde, sonuncusu da yolda.
Zorluklar ve Tartışmalar
Ancak süreç pürüzsüz ilerlemiyor. Yeraltındaki sabit altyapı yeni düzenlemeleri sınırlıyor. Ayrıca yağmur suyunda mikroplastik ve kimyasalların bulunması, toplanan suyun doğrudan limana verilmesini tartışmalı hale getiriyor. Başlangıçta yeşil çözümler ağırlıktayken, zamanla daha yüksek kapasiteye sahip gri altyapılara yönelim arttı.
Kuraklığa Karşı da Güvence
Sistem yalnızca selleri önlemiyor. Tünellerde biriken yağmur suları kuraklık dönemlerinde rezervuar olarak kullanılabiliyor. Parklar ve yeşil alanlar da yeraltı su kaynaklarını besleyerek şehre ek fayda sağlıyor.
Model Şehir
Henüz planın yarısı tamamlanmış olsa da Kopenhag, öncelikli bölgelerde sel riskini %30–50 oranında düşürdü. Uzmanlar şehrin hâlâ 2011’deki büyüklükte bir fırtınaya karşı savunmasız olduğunu söylüyor. Buna rağmen model, Singapur’dan New York’a, Berlin’den Auckland’a kadar birçok şehir için ilham kaynağına dönüşmüş durumda.
"Sünger şehir nedir?" içeriğine bakabilirsiniz:
Editor - yesilodak.com