Manuel veya mekanik yollarla toplayabileceğiniz, bazı belediyelerin hala atık su ile karıştırdığı, mutfak ve banyo lavabolarından, küvetlerden ve çamaşır makinesinden gelen su… Buna “gri su” deniyor.
İçeride boşa giden, dışarıda size yardımcı olabilir…
Sıcaklıkların artması ve yağışların azalmasından dolayı susuz kalan bitkilerin su ihtiyacını giderebilmenin bir yolu var. Manuel veya mekanik yollarla toplayabileceğiniz, bazı belediyelerin hala atık su ile karıştırdığı, mutfak ve banyo lavabolarından, küvetlerden ve çamaşır makinesinden gelen su… Buna “gri su” deniyor.
“Gri sular” az kirli gri sular ve çok kirli gri sular olarak iki ayrı şekilde değerlendirilir.
Az kirli gri sular duş, banyo ve lavabodan gelen atık suları, çok kirli gri sular ise mutfak ve çamaşır makinesinden gelen atık suları içermektedir. Gri su, evsel atık suyun %75’ini oluşturur.
Bahçede gri suyu tekrar kullanmanın iki temel yolu vardır.
Birincisi, kova, şişe, teneke kutu ya da herhangi bir şeyin içine suyu doldurup, bahçeye taşıyabileceğiniz, gri suyun doğrudan yeniden kullanımı.
Gri suyun doğrudan yeniden kullanımı yaygın bir uygulamadır. Banyodan çıkan “gri su” yüzyıllardır bahçe sulama işlerinde doğrudan kullanılmaktadır. Gri su Avustralya, Suriye ve Güney Afrika’da bahçe ve peyzaj sulamada, İsrail de ise meyve ağaçlarını sulamada doğrudan kullanılmaktadır.
Herhangi bir arıtma işlemine tabi tutulmadan doğrudan kullanılması durumunda gri suyun depolanma süresi uzun sürmemelidir. Örneğin banyodan çıkan gri su soğuduktan hemen sonra bahçe sulama amaçlı kullanılabilir.
İkincisi, bahçe sulamak için mevcut evdeki tesisatı nasıl sürdürülebilir bir sistem haline getirileceğini öğreten veya sizinle birlikte çalışacak bir grup bulmak.
Bu uygulamada genellikle ek olarak sıhhi tesisat ve sulama borusuna gerek duyulurken aynı zamanda gri suyun dış mekana aktarımı içinde elektrikli pompa gerekebilmektedir ama bazı basit sistemlerde “gri suyun” dış mekana aktarımı yerçekimi kuvveti ile sağlanmaktadır. Bu her iki uygulamada düşük maliyetlidir.
Kova ile taşıma yöntemi
Kovalarda “gri su” toplamak, içilebilir olmayan suyun yeniden kullanılması için en etkili yol değil ama birkaç avantajı var. Herkes yapabilir ve hiç bir maliyeti yoktur. İhtiyacınız olan tek şey bir kova, biraz çaba ve kararlılıktır.
Başlamanıza yardımcı olmak için - ve belki de ev suyunu yeniden kullanmanın diğer yaratıcı yolları için hayal gücünüzü harekete geçirmek için- gri suyu toplamanın kendin yap yolları;
Isınma suyu: Suyun ısınmasını beklerken soğuk su toplamak için musluğun altına bir kap koyun.
Mutfak eviyeleri: Eviyeye derin bir kap yerleştirin ve sebzeleri çalkalayın ve bulaşıkları içinde yıkayın.
Ocak: Sebzeleri kaynatırsanız ya da haşlarsanız, suyu boşaltmayın. Bunun yerine, soğumasını bekleyin ve bitkilerin üzerine dökün.
Şarap ve diğer şişeleri durulayın: Şişeleri geri dönüşüm kutusu içerisine yerleştirmeden önce durularsanız, durulama suyunu susamış bitkilere dökün.
Banyo lavabosu ve küvetler: Günlük rutinlerinizden gelen gri suyu toplayın.
Duşlar: Su ısınırken ve duş alırken suyu toplamak için duşa bir kova yerleştirin.
Klima yoğunlaşması: Yoğuşma musluklarından bahçe bitkilerine bir hortum uzatın.
Kalan kahve: Asit seven bitkiler için sıvı altın olan kalan kahvenizi bu bitkilerin üzerine dökün.
Şişe su: Bir bakkalda o şişe su için iyi para ödemişsinizdir. Bitirmediyseniz, lavabonun yerine bitkilerin üzerine boşaltın.
Profesyonel gri su sistemi yaklaşımı
Gri suları toplamak için kova yöntemi çok iş gibi gözüküyorsa başka alternatifler de var. Mutfak, banyo ve çamaşırhaneden gelen gri suyu peyzaja göndermek için yerçekimini kullanan basit ve uygun fiyatlı, düşük teknolojili “gri su” konut sistemleri var.
Tipik olarak, en basit sistem çamaşır makinesini içerir ve herhangi bir sıhhi tesisat tadilatı gerektirmez.
Makine boşaltma hortumunu alıp bir değiştirme valfine bağlarsanız, bir tarafı kanalizasyon sistemine, diğeri de sulama sistemine gider.Bu en kolay sistem, çünkü tesisatı değiştirmenize gerek yok. Bu sistemin çok iyi çalışmadığı tek zaman, çamaşır makinesi bir döşeme temelinde inşa edilmiş bir evin ortasında veya bahçenin yokuş yukarı eğimli olduğu zamandır.
“Gri su” sulama sisteminin kurulması zaman içinde kendini ödeyecektir çünkü genel su tüketimini azaltacaksınız. Su faturanızda tasarruf yoluyla sistemin masrafını karşılamanın ne kadar zaman alacağı, ne kadar su kullandığınıza bağlı olacaktır.
Sorun, birçok ülkenin hâlâ gri suyun kanalizasyon ile aynı olduğunu düşünmesidir.
Su sıkıntısı çeken daha fazla bölge ile bu yanlış algılamanın değişeceği konusunda iyimseriz. Ancak gri suyu kullanırsanız, suyun içine koyduğunuz her şeyin bahçenizi saracağınızı unutmayın. Bundan dolayı, bitkiler için zararlı olabilecek, bor ve tuz düzeylerini yüksek olmayan bitki ve çevre dostu sabun ve deterjanları kullanmalısınız.
Gri suyu yeniden kullanımda dikkat edilecek bazı önemli noktalar şunlardır:
Suda yiyecek, yağ veya saç varsa bile lavabo ve duşlardan gelen atık suyu kullanın.
Tuvalet suyunu kullanmayın. Dışkı içeren suya “siyah su” denir.
Bitkinin yenilebilir kısmının toprağa dokunduğu kök sebzelerde ve yapraklı yeşillikler üzerinde gri su kullanmayın.
Diğer sebzelerde, meyve ağaçlarında ve meyvelerde “gri su” kullanın, ancak suyun yenilebilir kısımlara dokunmasına izin vermeyin.
Dereler, göletler veya diğer doğal su kaynaklarında gri suyun akmasına izin vermeyin.
Bir sisteme on binlerce dolar harcamak için hazır olmadığınız sürece, çimlerinizi gri suyla sulamaya çalışmayın; küçük çimler bile “gri su” ile etkili bir şekilde sulamak için çok büyüktür.
Ev suyuyla ilgili bazı gerçekler…
Türkiye’de kişi başı günde 203 litre su kullanılıyor.
Ev suyunun ortalama yüzde 70'i kapalı alanda kullanılır.
Her gün kullanılan suyun yüzde 30'u açık hava kullanımına ayrılıyor.
Yaz aylarında veya kuru iklimlerde, bir evin açık alan su kullanımı yüzde 70 gibi yüksek bir oranda olabilir.
Banyoda, mutfaklarda veya çamaşır odalarında olduğundan daha çok su kullanılır.
Tek başına bir tuvalet evde kullanılan suyun yüzde 27'sini kullanabilir!
Kaynak: mnn.com
Editor - yesilodak.com