On yıldan fazla bir süreyi kapsayan biyoçeşitlilik çalışmasına göre doğadaki insan tahribatı, dünyanın milyarlarca insana yiyecek, su ve güvenlik sağlama kapasitesini hızla yok ediyor.
Birleşmiş Milletler destekli biyoçeşitlilik çalışması doğal dünyanın sürdürülebilir olmayan sömürüsünün milyarlarca insanın gıda ve su güvenliğini tehdit ettiğini ortaya koyuyor.
Rapora göre biyoçeşitlilik kaybının yarattığı risklerin, iklim değişikliğiyle aynı ölçekte düşünülmesi gerekiyor.
Rapor, dünyanın en kalabalık bölgesi olan Asya-Pasifik'teki balıkçılığın 2048 yılına kadar sıfıra düşeceğini, Amerika'daki tatlı su mevcudiyetinin 1950'lerden bu yana yarıya indiğini ve Avrupa'daki kara türlerinin son on yılda %42'sinin azaldığını belirtti.
Araştırmayı derleyen Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri (IPBES) Hükümetlerarası Bilim Politika Platformu başkanı Robert Watson, “Eylem zamanı dün ya da önceki gündü. Hükümetler bir sorunumuz olduğunu kabul ediyor. Şimdi eyleme ihtiyacımız var, ama maalesef şu an sahip olduğumuz eylem, ihtiyacımız olan seviyede değil. ” dedi ve “Doğanın sürdürülebilir olmayan kullanımını durdurmak ya da tersine çevirmek için hareket etmeli ya da sadece istediğimiz geleceği değil, halihazırda yönettiğimiz yaşamları da riske atmalıyız” diye ekledi.
Dört bölgesel rapordan oluşan çalışma, 100'den fazla ülkeden 550'den fazla uzman tarafından yazılmıştır ve tamamlanması üç yıl sürmüştür.
129 üye ülkenin hükümetleri tarafından onaylanan IPBES raporları, BM'nin Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin politika yapıcılar tarafından karbon emisyonu hedeflerinin belirlenmesi için kullanıldığı şekilde, biyoçeşitlilik üzerine küresel eylem için bir bilgi tabanı sağlamayı amaçlamaktadır.
Kaçak avcılık genellikle gergedan ve diğer hayvanların ölümü ile ilgili olrak manşetlere çıksa da, doğa için dünya çapındaki en büyük tehditler habitat kaybı, istilacı türler, kimyasallar ve iklim değişikliğidir.
Ormanların tarım alanlarına, sulak alanların karides çiftliklerine dönüştürülmesi, 1960'lı yıllardan bu yana iki kattan fazla insan nüfusu beslemiştir, ancak, iklim, ekonomi ve refahımızın bağlı olduğu, tozlaşan böcekler ve oksijen üreten bitkiler gibi diğer türlere zarar veren bir maliyetle.
Raporda, Amerika kıtasında çayırların % 95'inden fazlasının, kuru ormanların %72'sinin ve Atlantik ormanlarının % 88'inin çiftliklere dönüştüğü belirtiliyor.
Amazon yağmur ormanları büyük oranda sağlam, ama hızla azalan ve kaybolan cerrado (tropikal savan) ile birlikte küçüldü. Rapora göre, 2003 ila 2013 yılları arasında, Brezilya'nın kuzeydoğusundaki tarımsal alan ikiye katlanarak 2,5 milyon hektara çıktı.
BM Gelişim Programı yöneticisi Achim Steiner, “Dünya, 1990'dan bu yana 130 milyon hektarlık yağmur ormanı kaybetti ve Dünya'nın ekolojik sisteminin sınırlarını zorlayarak her geçen gün düzinelerce tür kaybettik. Biyoçeşitlilik ve desteklediği ekosistem hizmetleri, yalnızca Dünyadaki yaşamımızın temeli değil, aynı zamanda insanların her yerde geçim kaynakları ve refahı için kritiktir.” Dedi.
Amerika kıtası, gezegendeki insanların %13'üne sahip olmasına rağmen, kaynakların dörtte birini kullanıyor.
Düşüş hızı daha da artmaktadır. Dünyanın kalan biyoçeşitliliğinin yaklaşık %40'ına sahip olan Amerika kıtası küresel ortalamanın iki katı oranında kaynak kullanıyor. Amerika değerlendirmesinin eş başkanı Jake Rice, kıtanın gezegendeki insanların %13'üne sahip olmasına rağmen, kaynakların dörtte birini kullandığını ve 500 yıl önce Avrupalılar tarafından kolonileşmenin başlamasından bu yana, bölgedeki biyoçeşitliliğin %30'unun kaybedildiğini söyledi. Politikalar ve davranışlar değişmedikçe önümüzdeki 10 yıl içinde bu oran %40'a yükselecek.
Yazarlar, iklim değişikliği ile biyolojik çeşitlilik kaybı arasındaki yakın ilişkiyi açıklayarak birbirlerini olumsuz yönde etkilediklerini vurguladılar.
Rapor, birçok bölgenin mevcut biyoçeşitliliğini BM'nin küresel kalkınma hedeflerini gıda, su, giyim ve barınma sağlamak için tehlikeye attığını belirtti. Ayrıca iklim değişikliğinden dolayı daha yaygın hale gelecek olan aşırı hava olaylarına karşı doğal savunmalarını da zayıflatıyorlar.
Koruma alanlarının sayısı artmasına rağmen, hükümetlerin çoğu, Japonya'nın Aichi kentindeki 2010 BM konferansında belirlenen biyoçeşitlilik hedeflerine ulaşmakta başarısız oluyor.
Amerika'da önemli biyoçeşitlilik alanlarının sadece %20'si korunmaktadır.
Yazarlar sürdürülemez üretimi teşvik eden tarım ve enerji sübvansiyonlarına son verilmesi çağrısı yaptı. Avrupa Birliği'nin balıkçılığa olan desteği, eleştiri için öne sürülenler arasındaydı. Watson ayrıca, insanları daha sürdürülebilir bir diyete (daha az sığır eti, daha fazla tavuk ve sebze) ve daha az yiyecek, su ve enerji tüketmeye çağırdı.
Bir umut ışığı var.
Kuzey Asya'da orman örtüsü, çoğunlukla Çin'deki ağaç dikme programlarının bir sonucu olarak %22'den fazla artmıştır.
Fakat bu geçmişten çok daha az türden oluşuyor. Afrika'da bazı türlerin kısmen iyileşmiş olmasına rağmen, hala uzun bir yol var.
Rapor, hükümetler tarafından benimsenen politikalara ve tüketiciler tarafından yapılan seçimlere bağlı olarak birkaç farklı geleceğe yönelik yolun ana hatlarını çiziyor.
Hiçbir şey biyoçeşitlilik kaybını tamamen durduramaz, ancak en kötü durum senaryoları daha büyük koruma çabalarıyla önlenebilir.
Eksik olan bağlantı, politika yapıcıları hükümete dahil etmek ve biyoçeşitliliğin ekonominin her alanını etkilediğini kabul etmektir. Şu anda bu endişeler, yabancı ve çevre bakanlıkları tarafından geniş çapta kabul edilmektedir.
Buradaki zorluk, tartışmayı tarım, enerji ve su gibi diğer hükümet alanlarına dahil etmektir. Watson, şirketlerin ve bireysel tüketicilerin de daha sorumlu bir rol oynaması gerektiğini söyleyerek “Tavsiyelerde bulunmuyoruz çünkü hükümetler ne yapmaları gerektiği söylenmekten hoşlanmıyor. Öyleyse, onlara seçenekler veriyoruz ”dedi.
1977'den bu yana, neredeyse tamamı iklim ve doğal dünyadaki bozulma konusunda uyarıda bulunan 140'dan fazla bilimsel rapor var.
Sivil toplum, medya ve seçmenlerden daha fazla baskı olmaksızın, hükümetler, insan refahına karşı uzun vadeli çevresel mücadeleyi karşılamak için kısa vadeli ekonomik hedefleri feda etme konusunda isteksiz olmuştur.
Gıda ve Tarım Örgütü genel müdürü José Graziano da Silva, “Biyoçeşitlilik dünyanın birçok bölgesinde ciddi bir tehdit altındadır ve politika yapıcıların ulusal, bölgesel ve küresel düzeyde harekete geçme zamanıdır” dedi.
Kaynak: theguardian.comFotoğraf: Jonathan Meyer
Editor - yesilodak.com