Felaketten otuz yıl sonra inşa edilen devasa çelik yapı, iki futbol sahası kadar büyük, New York'un Özgürlük Heykeli'nden daha yüksek ve 100 yıl dayanacak…
Çernobil'de inşa edilen devasa çelik kalkan, nükleer reaktörü ve 30 yıl önce meydana gelen felaketin hemen sonrasında Sovyet otoriteleri tarafından aceleyle inşa edilen dengesiz beton barınakları kapsamaktadır.
Şimdiye kadar yapılmış en büyük mobil yapı olduğu söylenen dev çelik kalkan, yaklaşık 1.27 milyar dolar maliyetle 10 yılda inşa edildi ve yerine taşındı.
Çernobil'in dördüncü reaktörü patlaması 26 Nisan 1986'da gece vardiyasında gerçekleşti ve felaket haberi başlangıçta Sovyet yetkilileri tarafından örtülmüştü. Kazanın doğrudan sonucu olarak yaklaşık 50 kişi öldü, ancak radyasyona maruz kalma yüzünden binlerce kişi de erken öldü ve binlerce insan da hala sağlık sorunları yaşıyor.
Yetkililere göre, yeni barınak, kazadan sonra devam eden bir takım korkuları ve riskleri ortadan kaldıracak. Eski barınağın çökmesi ya da hala tonlarca uranyum mevcut olan santralde yeni bir nükleer reaksiyon olma tehlikesi vardı. Ayrıca su geçirimsiz olmadığı için radyoaktif sıvıların toprağa ve su kaynağına sızabilmesi yönünde bir tehlike de mevcuttu.
Barınak 162 metre uzunluğunda ve 108 metre yüksekliğindedir. İşlem öncesinde onbinlerce ton radyoaktif toprak inşaat alanından çıkarıldı ve yerine temiz toprak verildi. Kullanılan makine ve mühendislik ekipmanlarının çoğu, özel kaplamalı ve sıfırdan tasarlandı.
Reaktördeki patlamadan kısa bir süre sonra Çernobil'i ziyaret eden ve barınak projesine dahil olan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın kaza anında müdürü olan Hans Blix şunları söyledi: "Bu devasa barınak, bir yara kapatmak gibidir, hepimize ait bir nükleer yara."
Önümüzdeki yıl, yapı içerisinde uzaktan kumandalı vinçler kullanarak, lahit bölümlerini hava geçirmez hale getirmek ve sökmek için çalışmalar devam edecek. Kasım 2017'de tamamlanacak yapı 100 yıl boyunca hava geçirmeyecek ve dayanıklı olacak.
Çernobil çevresindeki insanların yerleşimi yasaklandı ve erişim sadece özel izin ile verildi. Çernobil emekçileri için inşa edilen bir kasaba olan Pripyat'ın yaklaşık 50.000 sakini felâket sonrası bir günde boşaltıldı ve geri dönmedi.
Ukrayna meclisinin 39 bin kilometre kare olarak belirlediği radyoaktif alan 300 yıldan uzun bir süreyle bu halde kalacak. Halkın 4 numaralı reaktöre 48 kilometreden daha fazla yaklaşmasına izin verilmiyor.
Kaynak: theguardian.com
Editor - yesilodak.com